Phụng Vụ Lời Chúa: Chúa Nhật Tuần 21 Thường Niên, Năm A

CHÚA NHẬT XXI THƯỜNG NIÊN A

Is 22,19-23 ; Rm 11,33-36 ; Mt 16,13-20

CHỦ ĐỀ: ĐỊA VỊ VÀ QUYỀN BÍNH ĐỂ PHỤC VỤ

“Phêrô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này Thầy sẽ xây Hội thánh của Thầy” 
(Mt 16,18)

I. CÁC BÀI ĐỌC

1. Bài đọc I: Is 22,19-23

Trong đời sống của Dân Thiên Chúa, địa vị và quyền bính được thiết lập là để phục vụ Chúa và Dân. Thế nhưng có những người lại sử dụng quyền bính được Chúa trao để mưu lợi ích riêng mình, với thái độ tự cao tự mãn. Bài đọc I nhắc lại lời sấm của Đức Chúa phán qua miệng ngôn sứ Isaia, nhằm chống lại thái độ kiêu căng tự mãn của viên quan cai đền thờ Giêrusalem tên là Sebna. Đức Chúa quyết định sẽ truất phế Sebna và tuyển chọn Eliakim, con trai của Helkia, để thay vào vị trí đó. Việc thay thế này được diễn tả qua ngôn ngữ với các hành động mang tính biểu tượng: “Áo thụng của ngươi, Ta sẽ lấy mặc cho nó, cân đai của ngươi, Ta sẽ đem thắt cho nó, quyền bính của người, Ta sẽ trao vào tay nó...” Đức Chúa còn thực hiện một hành vi đầy tính biểu trưng cho việc trao ban quyền lực: “chìa khóa nhà Đavít, Ta sẽ đặt trên vai nó” và chỉ rõ hiệu năng của quyền được trao ban khi Đức Chúa khẳng định liền sau đó: “nó mở (cửa) ra thì không ai đóng được, nó đóng lại thì không ai mở được.”

Chính trong biến cố tuyên tín của Phêrô tại Cêsarêa Philipphê, biểu tượng trao ban chìa khóa này lại được Đức Giêsu dùng khi trao ban quyền tối thượng cho ông Phêrô trong tư cách là tảng đá góc mà trên đó Chúa xây dựng Hội Thánh của Người.

2. Bài đọc II : Rm 11,33-36

Bài dọc II ca ngợi đường lối cứu độ nhiệm mầu của Thiên Chúa. Trong đoạn trước đó ở Rm 11,22-25, với cái nhìn bằng con mắt đức tin, Phaolô cho thấy rằng vì dân Israel đã không vâng phục nên dân ngoại được thương xót nhờ tin. Giờ đây đến lượt vì dân ngoại đã được thương xót, nên Israel cũng sẽ được xót thương. Phaolô lý luận rằng dân ngoại mà còn được thương xót, huống hồ là Israel là Dân đã được Thiên Chúa tuyển chọn. Dựa vào lời các ngôn sứ (Is 59,20; Gr 31,33-34), Phaolô khẳng định rằng Dân mà Thiên Chúa đã chọn sẽ không bị ruồng bỏ vĩnh viễn nhưng sẽ được cứu độ, vì họ là con cháu các Tổ phụ.

Cách thức mà Thiên Chúa dùng để cứu độ vẫn là một mầu nhiệm: “quyết định của Người ai dò cho thấu, đường lối của Người ai theo dõi được”, nhưng Thánh Phaolô vẫn xác tín rằng “Thiên Chúa muốn cứu độ tất cả mọi người”, vì “muôn vật đều do Người mà có , nhờ Người mà tồn tại và quy hướng về Người”. Suy niệm về điều này, vị Tông đồ dân ngoại phải thốt lên: “Xin tôn vinh Thiên Chúa đến muôn đời. Amen”.

3. Bài Tin Mừng: Mt 16,13-20

Mt 16,13-20 thuật lại sự kiện ông Phêrô tuyên xưng đức tin vào Đức Giêsu tại Xêsarêa Philipphê, và sau đó ông được Đức Giêsu trao quyền cai quản Hội Thánh. Từ đầu Tin Mừng đến nay, những gì thánh Matthêu trình thuật về Đức Giêsu qua lời nói và hành động của Người, cũng như qua các sự kiện liên quan đến Người là nhằm giúp dân chúng và độc giả nhận ra căn tính của Đức Giêsu: “Người là ai?”.

Thời điểm này, sau một thời gian dài các môn đệ được đồng hành với Thầy Giêsu: được nghe những bài giảng, chứng kiến những phép lạ, thấy Chúa trừ quỷ, nhận ra cách rõ nét những tương quan khác nhau giữa Đức Giêsu với đám đông, với vua Hêrôđê, với nhóm Biệt phái hay nhóm Xađốc, và nhất là khi chuẩn bị bước vào giai đoạn quan trọng nhất trong sứ vụ của Mình, đó là cuộc khổ nạn và chết, Đức Giêsu mới đặt ra câu hỏi “Người ta nói Thầy là ai?”. Đây không phải là một câu hỏi liên quan đến tri thức hiểu biết về Đức Giêsu, nhưng là một câu hỏi phản tỉnh khiến người ta xác định rõ mối tương quan cá vị với Người: “Còn anh em, anh em nói Thầy là ai?”.  Ông Simon Phêrô đã tuyên tín: “Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống.”

Lúc này, lời tuyên xưng “Thầy là Đấng Kitô” rất cần thiết, nhằm chuẩn bị cho các ông đón nhận các biến cố trung tâm trong sứ vụ của Đức Giêsu sẽ xảy ra sau đó: khổ nạn và chịu chết. Đồng thời, qua lời tuyên xưng này, các ông bước vào một giai đoạn mới, với một tương quan cá vị để kết hiệp mật thiết với Đức Giêsu. Ơn gọi làm môn đệ và sự đáp trả bằng đời sống của các ông đối với Đức Giêsu từ nay về sau hệ tại vào lời tuyên xưng này.

Nhờ lời tuyên xưng này, ông đã được được Đức Giêsu tuyển chọn như Tảng đá mà trên đó Đức Giêsu sẽ xây Hội thánh của Người. Đồng thời trao cho ông “chìa khóa Nước Trời” như là một biểu tượng trao ban quyền bính cai quản Nước Trời ở trần gian. Quyền bính này không phải để làm lợi bản thân mình, nhưng để dấn thân phục vụ đến mức đi trên con đường khổ nạn và chịu chết như Thầy là Đức Giêsu đã đi. Như vậy, các môn đệ khi hiểu được bản chất và sứ vụ của Thầy Giêsu để đưa ra một lời tuyên xưng xác tín, thì cũng hiểu được bản chất và sứ vụ môn đệ của mình, rồi thi hành sứ vụ đó cách đúng đắn.

II. GỢI Ý MỤC VỤ

1. Hình ảnh “chiếc chìa khóa được trao” trong bài đọc thứ nhất cũng như bài Tin Mừng là biểu tượng của địa vị và quyền bính kèm theo địa vị ấy. Theo đường lối của người đời, địa vị và quyền bính quyền lực là thống trị. Theo đường lối của Thiên Chúa, địa vị là một sự tuyển chọn nhưng không và quyền bính kèm theo là phương thế hỗ trợ để giúp chu toàn địa vị. Hệ quả đương nhiên kéo theo của địa vị và quyền bính chỉ để phục vụ. Tôi đang hành xử địa vị và quyền bính của mình theo đường lối nào?

2. “Quyết định của Người ai dò cho thấu, đường lối của Người ai theo dõi được”. Cách thức mà Thiên Chúa dùng để cứu độ vẫn là một mầu nhiệm. Tôi có biết cảm tạ tôn vinh Thiên Chúa vì ân huệ được làm con Chúa và được ban các phương thế để đón nhận ơn cứu độ của Chúa? Tôi có sẵn sàng góp phần để làm “mọi sự cho quy hướng về Người” hay không?

3. “Còn anh em, anh em nói Thầy là ai?” Là Kitô hữu, chúng ta không thể theo Đức Giêsu cách hời hợt nửa vời. Chúng ta cần “biết” Đức Giêsu là ai. “Biết” không phải chỉ trên phương diện tri thức, thuộc các bài giáo lý, nắm các tư tưởng thần học, nhưng là một sự kết hợp để bước vào trong tương quan cá vị với Người. Đối với tôi, giờ này “Đức Giêsu là ai?” vẫn là câu hỏi mở ra cho mỗi người chúng ta. Một câu trả lời đúng đắn sẽ dẫn tới một tương quan liên vị đích thực, và câu trả lời đó sẽ quyết định lối sống thích hợp của từng người. Nếu tôi tin nhận Đức Giêsu là Đấng Kitô, thì tôi có sẵn sàng tín thác đời mình cho Người, đi theo con đường Người đã đi, và có lối sống đáp trả phù hợp qua việc dấn thân phục vụ Người và tiếp tục sứ vụ của Người?