Từ bao năm qua, bà con ta, từ nhỏ đến lớn, sống quanh quẩn trong làng xóm, Làng Hai hay làng Ba, làng Một, ai cũng quá quen thuộc với những tên làng xóm đó. Khi có ai hỏi “Anh chắt nứ…” hay “Ạ hoe nớ ở mô đó hầy?” Thì chẳng mấy ai trả lời dài giòng: Ở xứ Vinh-Trung, ở thôn Vinh-Hà, ở ấp Vinh-Châu…mà gọn-gàng dễ hình-dung ở đâu ngay : Ở làng Ba, làng Một, làng Hai… Bà con ta có thể cũng chẳng mấy ai biết rõ nguồn-gốc tên mấy địa-danh ấp, thôn, xứ cho thật rõ ràng, ngoại trừ chữ Vinh thì có thể ai cũng nghĩ do là người mình gốc Địa-phận Vinh (Bà con có thể tham-khảo ở mục Lịch-sử BG) Và với âm giọng của dân Nghệ-Tĩnh-Bình, thì mấy địa-danh, làng Một, Hai, Ba, Xứ Vinh-Hà, Vinh-Châu, Vinh-Trung rất dễ nói, chẳng có những dấu giọng như hỏi, ngã nào cả.

Người tình tôi ơi! Em đẹp quá, Tóc nàng dợn sóng, mắt bồ câu, Môi tươi hồng, miệng cười duyên dáng, Má đỏ hây hây, thắm một màu! Cổ nàng, như tháp ngà Đa-vít, Bộ ngực khác nào cặp nai tơ, Gặm cỏ non, giữa vườn huệ thắm, Nơi nàng, chẳng một chút vết nhơ! Lưng ong uốn mềm, vòng trang sức, Mũi nàng như ngọn tháp Li-băng, Bụng nàng tựa lúa mì vun ắp, Đôi chân dài, hoa huệ bao quanh!...

Tên cho con. Tên của con là tất cả hồn thơ, Tên của con niềm mong ước đợi chờ. Ba ấp-ủ từ khi vừa gặp mẹ, Ngọn gió lòng thổi tới trọn niềm vui, Con đã sống trong ba từ ngày đó, Đến hôm nay biết mấy tháng ngày rồi Con mở mắt chào đời trong tiếng khóc, Ba sung-sướng vô cùng gọi "con ơi". Con có biết tên con sao lại thế, Vì tên mẹ hoa đào nở cuối đông, Tên của ba hồng thắm tận cõi lòng, Ba đặt tên con mùa hoa nhiều nhất, Để tình ba với mẹ cả tình con, Đều nở thắm bên nhau một tâm hồn. Con có biết mùa nào hoa nhiều nhất, Mùa nào trời đất rộn tiếng chim vang, Là tên của con đó, mùa Xuân Sang. Tên của con là tất cả hồn thơ, Tên của con, niềm mong ước đợi chờ. Bốn mùa rộn rã vang ca trời đất Tên của con những mùa Xuân Diệu kỳ. ĐXH 1986

Lời Cho Con Ngày xưa con mới chào đời Mẹ cha bồng ẵm ru lời ca dao Tình sâu nghĩa nặng dạt dào Đêm thâu thức trắng con đau, xót lòng Trời thu, nắng hạ, chiều đông Cơm no, áo ấm vui lòng mẹ cha Dầu cho thời cuộc bôn ba Nuôi con khôn lớn đi ra với đời Những mong con sẽ thành người Thành công, thành đạt như lời mẹ cha Giờ đây ba tuổi đã già Dựa vào bóng mẹ, nương nhờ tay con Ngày xưa con khóc từng cơn Mẹ dành ba dỗ cạn nguồn kinh thi Ngày xưa từng bước tập đi Mẹ đưa ba đẩy con thì cười vui Ngày nay ba đã già rồi Chân đi không vững, đứng ngồi không yên Gió đưa, sóng đẩy con thuyền Con, người có hiếu báo đền công cha Mai này đến mẹ cũng già Các con dìu bước mẹ cha đến cùng Đất trời khắc cốt ghi công Người con có hiếu động lòng Thiên cung. (30/8/2021 Viết cho các con) Đặng Xuân Hường

Mẹ vẫn bên con qua từng ngày tháng Dù cuộc đời có trôi nổi về đâu Có xa xôi vạn dặm khúc giang đầu Con luôn vẫn nhớ, nhớ hoài về mẹ Mẹ vẫn bên con ôm con từ thuở Mới ra đời bên mái nhỏ lều tranh Bên hàng hiên gió lộng tấm tre mành Thoảng đâu đây thơm hương mùi đồng lúa Trong tay mẹ con lớn lên từ đó Với ruộng vườn mái ấm làng thân yêu Với câu kinh sớm tối con nguyện cầu Những ngày tháng thật yên bình bên mẹ Rồi gian truân chợt bùng lên bão lửa Rời tay mẹ con cất bước ra đi Trong tim con thổn thức tuổi xuân thì Con yêu mẹ yêu xóm làng biết mấy Giòng đời lặng lẽ qua từ ngày ấy Con lớn lên giữa gió bụi phong trần Giữa hương hoa khác lạ cảnh phù vân Những nỗi niềm ẩn khuất trong tâm trí

Vợ già sinh tật. Trần tiên sinh là một thanh niên tuấn tú, lớn lên trong thời loạn ly của Giang Nam. Đất Nam kỳ màu mỡ, mặc dù chiến tranh nhưng gái Nam nổi tiếng đẹp. Trần lúc đó vừa tuổi ba mươi, là một sĩ quan chỉ huy một đội binh nhỏ, nhưng cũng đủ là thần tượng lính chiến cho bao cô gái xuân thì, luôn mơ tưởng một đức ông chồng oai phong. Trần cưới vợ trong những ngày đó, vợ Trần chỉ vừa đôi mươi, là nữ sinh trường Văn khoa. Vợ chồng hương nồng lửa ấm được hai con thì vận nước đến hồi suy vong. Trần tiên sinh cùng bao đồng đội phải vào trại tù lao cải. Vợ Trần là cô gái đức hạnh, vẫn một lòng nuôi con, kiếm tiền thăm nuôi chu cấp cho Trần tương đối đầy đủ. Mãn hạn về sum họp vợ con, lại gặp lúc có chương trình giúp đỡ của Giang Tây cho gia đình qua định cư, Trần nộp đơn và chẳng bao lâu đến lượt lên đường.

: Trai khôn tìm vợ. Yip tiên sinh, người đất Mã, ngoại ngũ tuần, đã mấy lần dang dở chuyện tình duyên. Một hôm, được người bạn cho biết đến Giang Nam, Yip có thể tìm được cô vợ trẻ, mà không tốn kém bao nhiêu. Yip bèn tìm đến Giang Nam, nhờ mai mối tìm được một cô mới ngoài hai mươi. Đám cưới nhanh chóng diễn ra, Yip và vợ về đất Mã sinh sống. Nhưng chỉ được hương nồng lửa ấm đúng bốn tháng, Yip đã chịu không nổi cô vợ Giang Nam, người thì mảnh mai nhưng “kung fu” chẳng kém Lý Tiểu Long. Chẳng là, sau khi từ chối các vụ đòi tiền liên tục của cô vợ, để gởi giúp gia đình Yip bị vợ đánh, nhéo, tát, cào, cấu…Yip dự định sẽ không có con, vì lo ngại không trả nổi các khoản chi phí y tế.

: “Sư về sư ốm tương tư”! Chùa Thiên Giác là chùa lớn, nằm trên một ngọn đồi thật thơ mộng. Chẳng thế mà các Phật tử đã đến Chùa khấn Phật đông như ngày hội vào những ngày cuối tuần. Vị sư trụ trì là một người tương đối còn trẻ, nhưng kinh kệ rất tinh thông, ai đến Chùa cũng cảm mến. Trong số các Phật tử thuần thành đến Chùa, có một cô rất mực chuyên chăm sùng đạo, cô đến Chùa hầu như hàng ngày để lễ Phật. Cảnh Chùa với hoa lá xanh tươi, mây trắng lượn lờ, có lẽ làm cho cô rung động cái cõi lòng vốn đã có nơi nương tựa. Thế rồi cái rung động chẳng mấy thanh cao đó, đã kéo theo cái tâm tưởng vững như bàn thạch của vị sư trụ trì. Các Đạo hữu trong vùng, chẳng mấy chốc họ phát giác ra cái chuyện không hay này.

Sạt nghiệp. Liễu ông người đất Quảng, Giang Nam. Mặc dù sinh sống ở Giang Tây đã lâu, Liễu ông vẫn mê gái đẹp Giang Nam. Tuổi đời hơn sáu bó, con cái đã lớn, Liễu ông còn giữ được thân hình trai tráng, trông trẻ trung hơn người. Một lần nọ, tình trai thôi thúc, Liễu cầm giấy nhà thế chấp, mượn nợ không cho vợ biết, rồi lên tàu về Giang Nam. Liễu tìm được một cô mới ngoài hai mươi lăm. Cô vợ mới chiều chuộng Liễu hết mực. Tài sản mua sắm, nhà cửa xây lên, cửa tiệm buôn bán, Liễu đều tin tưởng giao cho vợ đứng tên. Chung sống được gần hai năm, số tiền hơn mười lăm vạn đồng Giang Tây hết sạch. Liễu bị cô vợ trẻ tìm cách đuổi đi. Liễu đành quay về Giang Tây sống qua ngày, nơi một căn chung cư nhỏ do người bạn tốt giúp đỡ. Mấy đứa con Liễu nghe tin, nói Mẹ đưa Cha về ở chung,

Người đẹp trong Tu viện. Nguyễn là một tu sĩ đạo đức, chẳng may mắc một căn bệnh về tim mạch khó chữa. Một lần nọ, có người thân ở Giang Tây bảo lãnh qua chữa bệnh. Nguyễn ở lại sáu tháng, bệnh tình tương đối thuyên giảm rất nhiều. Hạn kỳ ở lại Giang Tây vừa đến ngày cuối, Nguyễn thu xếp khăn gói trở lại Giang Nam. Cũng như bao người khác, quen với cuộc sống bên kia nửa vòng trái đất. Về đến Tu viện, Nguyễn bị trái ngược giờ giấc với Giang Nam. Mấy ngày đầu, Nguyễn rất khó ngủ, ban trưa lại có nhiều sinh hoạt gần phòng ngủ ồn ào, cũng không yên. Thầy quản lý biết vậy thương tình, một buổi trưa bảo Nguyễn ra căn phòng dành cho khách để nghỉ đỡ. Nguyễn ngần ngại, nhưng đành phải vào để tìm giấc ngủ mong sớm ổn định lại tinh thần.