Quá trình đổi mới hơn 30 năm đã chứng kiến nhiều các vụ việc người dân đòi quyền lợi từ mất đất và phản ứng để giữ đất dưới các hình thức khác nhau. Một số vụ điển hình cho thấy tính chất của vụ việc ngày càng nghiêm trọng. Ngoài vụ án ‘Đồng Tâm’, vụ những người nông dân Thái Bình biểu tình chống nạn ‘cường hào mới’ ở nông thôn, vụ án gia đình ông ‘Đoàn Văn Vươn’ giữ đất lấn biển ‘tự khai khẩn’ để làm trang trại bằng súng tự tạo bắn ‘đạn hoa cải’, vụ ‘Thủ Thiêm’ khiếu kiện tập thể kéo dài hơn hai mươi năm giải quyết chưa xong…

Suy thoái nghiêm trọng’ Hiện tượng ‘từ chức’, ‘từ quan’ về hình thức là quan chức tự nguyện rời bỏ với những lý do cá nhân, nhưng thực ra thường che giấu ‘sự bất đồng’ hoặc một động cơ có chủ đích, vụ lợi tuỳ bối cảnh.

Ngày 22/5/2020 ‘Tổ công tác đặc biệt’ và đề án thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), được quyết định thành lập với mục đích vừa nêu. Chính phủ Hà Nội đã nhận thức tầm quan trọng của vấn đề. Tuy nhiên, nếu chỉ quan niệm đó là cơ hội để thu hút FDI, thì có lẽ chưa xứng tầm với cơ hội thay đổi để phát triển hiện nay. Đại dịch COVID-19 đang gây ra cuộc khủng khoảng kép nghiêm trọng về y tế và kinh tế cho thế giới. Đây là ‘một biến cố lớn’ chưa từng có từ trăm năm nay, sẽ định hình lại ‘trật tự thế giới’,

Đại hội Đảng Cộng sản lần 13 dự kiến tổ chức vào đầu năm sau, 2021, theo tôi, vẫn đặt trọng tâm vào những vấn đề nội bộ như củng cố chế độ và phát triển kinh tế. Sự kiện mới xảy ra ngày 2/4/2020 tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và sau đó đâm chìm tàu cá QNg 90617 TS và tám ngư dân Việt Nam đang hoạt động bình thường tại vùng biển Việt Nam.

Không ai phủ nhận việc nhà nước phải bảo vệ người dân từ ngoại xâm, từ tội phạm ở trong nước, vì vậy cần phải có cảnh sát, tòa án và những dịch vụ công thiết yếu như phòng cháy nổ, cứu nạn… Tuy nhiên, thực tế từ các nước tiên tiến chỉ ra rằng khi bộ máy đảng, nhà nước phình to thì không chỉ phẩm chất và năng lực quan chức giảm đi, mà quyền tự do sẽ nhỏ hơn, cá nhân sẽ nhỏ hơn, lòng tốt và nhân cách con người cũng sẽ nhỏ đi.

Thể chế giáo dục là một bộ phận cấu thành của thể chế quốc gia. Cải cách giáo dục bao gồm cải cách thể chế giáo dục, trong đó Luật giáo dục phải được xây dựng và hoàn thiện đồng thời với sự thay đổi bộ máy, nhân sự quản lý giáo dục. PGS. TS. Phạm Quý Thọ

Ban lãnh đạo Việt Nam đang tỏ cho thấy có 'quyết tâm cao' trong chống tham nhũng và chỉnh đốn đảng, những liệu còn có những thách thức nào đặt ra? Đảng Cộng sản Việt Nam đang đẩy mạnh chiến dịch chống tham nhũng, một số vụ án được khởi tố, nhiều lãnh đạo bị Đảng kỷ luật, nhiều cá nhân bị đưa ra xét xử, tuy nhiên tội tham nhũng đã không được chỉ đích danh.

Vai trò của 'nhóm lợi ích cấp cao' có vẻ đang khiến chiến dịch chống tham nhũng trở nên 'nhạy cảm' hơn trước. Ngày 11/3/2018 Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ đạo mở rộng điều tra vụ án "Tổ chức đánh bạc, đánh bạc, lừa đảo, rửa tiền" có quy mô đặc biệt lớn với nhiều cán bộ công an 'bảo kê' và tham gia. Sang ngày 14/3 Thanh tra Chính phủ công bố kết luận báo cáo vụ "Mobifone mua AVG" liên quan đến nhiều cán bộ của một số các bộ ngành trung ương.

Các dự án lớn đang 'đắp chiếu' và thua lỗ kéo dài đang được nghiên cứu trình lên Bộ chính trị để quyết định phương án cuối cùng. Giới phân tích quan ngại về sự kiểm soát này liệu có tuân theo nguyên tắc thị trường? PGS. TS. Phạm Quý Thọ

Việt Nam là nước nghèo, tầm ảnh hưởng khu vực và quốc tế không lớn, nên chăng tìm phương thức cải cách khác biệt. Trong bối cảnh hiện nay, trong đó có căng thẳng trên biển Đông, những nỗ lực của Việt Nam cân bằng quan hệ với các nước lớn để thoát khỏi 'lời nguyền địa lý' có thể cần 'cân nhắc' đột phá thoát khỏi 'lời nguyền thể chế' để đưa dân tộc Việt hướng tới thịnh vượng.