Phạm Đoan Trang: Xin đừng khóc cho tôi

Cánh Cò (Blog RFA)

Mạng xã hội hai ngày nay tự dưng mất hẳn những status nói về Tổng Thống Mỹ Donald Trump, sự im ắng khá bất ngờ và người theo dõi câu chuyện của Tổng Thống Trump được hướng sang một khuôn mặt khác: Phạm Đoan Trang, nhà báo, blogger nổi tiếng vừa bị bắt.

Chỉ có thể là Đoan Trang mới tạo ra được sự thay đổi khá bất ngờ này. Vâng, sự bất ngờ đầy bi thảm: Cô bị bắt, mặc dù chính bản thân cô không hề ngạc nhiên mà chính xác hơn cô đã chuẩn bị để vào tù từ nhiều năm trước khi cô chấp nhận từ Mỹ trở về Việt Nam tiếp tục theo đuổi lý tưởng mà cô khẳng định: Tranh đấu cho tự do, dân chủ, nhân quyền của Việt Nam.

Đoan Trang có lẽ là một cô gái nổi tiếng nhất trong giới tranh đấu, không phải vì cô trẻ đẹp hay có kiến thức chính trị nhưng cái mà cô được nhiều người khâm phục là sự kiên cường đến cực đoan của cô.

Kiên cường trong cách ứng xử với thế lực muốn cô im lặng. Kiên cường với miếng bánh đầy cám dỗ của cuộc sống ở nước ngoài. Kiên cường với những ám ảnh vì bị giam cầm, tra tấn và kiên cường cả với hoàn cảnh gia đình rất đơn chiếc của cô: Một mẹ, một con và một con đường duy nhất là đói nghèo và bệnh tật.

Hơn tám năm trước, 2014, cô đến Mỹ du học và nhân cơ hội ấy cô đã đứng trước khuôn viên Tòa Bạch Ốc lên tiếng về những hành động đàn áp của nhà cầm quyền Việt Nam. Cô đã trở về Việt Nam sau đó mặc dù biết trước rằng sẽ trả giá rất đắt cho những dự định của mình.

Năm 2016 cô bị công an đánh gãy chân phải nhờ nạng mới có thể đi được. Năm 2017 cô xuất bản “Chính Trị Bình Dân” một cuốn sách được xem là khai tâm cho những ai muốn tìm hiểu chính trị là gì trong hoàn cảnh của xã hội Việt Nam. Một năm sau cô bị quản chế vì được Cộng Hòa Séc (Czech) trao tặng giải Homo Homini.

Nhưng công trình dẫn cô vào nhà giam có lẽ là văn bản “Báo Cáo Đồng Tâm” được dư luận đánh giá cao vì “Bản báo cáo đưa ra kết luận rằng đây có thể là vụ tranh chấp đất đai lớn nhất tại Việt Nam thời bình, xét về quân số công an được huy động, về dư luận, và về số sinh mạng thiệt hại. Báo cáo cũng nêu bật tình  trạng bạo hành và lộng quyền của lực lượng công an, cũng như khái niệm đầy mâu thuẫn – ‘quyền sở hữu toàn dân về đất đai’ – tại Việt Nam.”

Phạm Đoan Trang chuẩn bị cho việc cô bị bắt giữ một cách thản nhiên và đầy khí phách. Vài giờ sau khi cô bị công an TP.HCM bắt, một lá thư của cô đã chuẩn bị sẵn được đồng sự Will Nguyễn tung ra. Lá thư cho thấy quan điểm của cô đối với những ai quan tâm tới tinh thần mà cô đang theo đuổi không mệt mỏi. Đoan Trang khẳng định cô không cần dư luận vận động trả tự do cho cô hay các nước thỏa hiệp với Hà Nội trao đổi tự do của cô để đổi lấy một đặc lợi nào đó có liên quan đến nhân quyền. Cô khẩn khoản yêu cầu người bên ngoài tiếp tục vì cô mà tranh đấu cho quyền bầu cử vốn chưa hề có tại Việt Nam.

Đoan Trang yêu cầu đọc và vận động cho những cuốn sách của cô được đọc rộng rãi. Cô không cần vận động cho bản thân cô mà yêu cầu xem cô như những tù nhân lương tâm cô đơn khác đang bị giam cầm. Cô xin người bên ngoài chú ý tới mẹ và anh trai cô ở bên ngoài, mẹ thì yếu đuối và đơn chiếc, anh trai thì bị an ninh không ngớt làm khó dễ. Những yêu cầu rất “người” và làm đau xót cho những ai còn mẹ.

Cuối cùng Phạm Đoan Trang tuyên bố: “Tôi không cần tự do cho riêng mình; nếu chỉ vậy thì quá dễ. Tôi cần cái lớn hơn thế nhiều: Tự do, dân chủ cho cả Việt Nam.”

Vâng, Đoan Trang không phải bị Bộ Công An bắt lúc 11 giờ 30 phút đêm 6 Tháng Mười, 2020, tại một nhà trọ trên đường Cách Mạng Tháng 8, quận 3, Sài Gòn, với cáo buộc “Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước” theo Điều 117 Bộ Luật Hình Sự, mà cô đã chính thức bị tống giam vào nhà tù lớn vào năm 2016 bằng hình thức quản chế tại nhà, cấm đi lại và phát ngôn trên tất cả các trang mạng.

Lần bắt giam chính thức này chẳng qua là giúp cho cô được tấm vé “đấu tranh” một cách công khai và quyết liệt hơn.

Có lẽ điều Đoan Trang muốn nhất đối với những người yêu mến cô là: “Đừng khóc cho tôi mà hãy khóc cho quê hương yêu dấu.”

Nếu tôi có đi tù…

Gửi các anh chị em, bạn bè thân yêu của tôi.

Không ai mong muốn phải ngồi tù, nhưng nếu nhà tù là chỗ tất yếu ai đấu tranh cho tự do cũng phải đến, và nếu vào tù là để thực hiện một mục đích nào đó ta đã định trước, thì ta nên đi tù.

Tôi có một số mục đích định trước như vậy. Thế nhưng đi tù chỉ là bước đầu để thực hiện các mục đích này, còn muốn hoàn thành thì rất, rất cần sự tiếp sức của các bạn.

Tôi trông cậy vào các bạn. Xin giúp tôi hoàn thành các mục đích sau, nếu tôi có phải vào tù. Trân trọng cảm ơn tất cả.

1. Vận động thông qua luật bầu cử mới, luật tổ chức Quốc Hội mới.

Mong các bạn làm mọi cách để gắn việc tôi đi tù (nếu có) với luật bầu cử mới, luật tổ chức Quốc Hội mới. Làm sao để công luận biết rằng tôi đã tham gia nghiên cứu và đưa ra luật mới về bầu cử và tổ chức Quốc Hội, và tôi bị bắt một phần là vì lý do đó.

Tôi muốn có một phong trào xã hội rộng lớn thúc đẩy việc thông qua hai luật này.

2. Quảng bá các cuốn sách của tôi viết:

Tôi mong rằng việc mình bị bắt, đi tù hoặc gặp bất kỳ điều gì khác, nhất là đi tù, sẽ là cơ hội để quảng bá các cuốn sách tôi viết, giúp sách được nhiều người đọc hơn, dưới bất kỳ hình thức gì dù là bản in hay bản điện tử hay sách nói.

Tôi viết nhiều sách nhưng đây là những cuốn tôi mong muốn phổ biến nhất:

a) Chính Trị Bình Dân
b) Cẩm Nang Nuôi Tù
c) Phản Kháng Phi Bạo Lực
d) Politics of a Police State (tiếng Anh)
e) Chúng Ta Làm Báo
f) Các ấn phẩm liên quan tới bầu cử

3. Biến việc đi tù thành cơ hội để tận dụng

Nhà nước CHXHCN Việt Nam lâu nay luôn coi tù nhân lương tâm là một công cụ để mặc cả, trao đổi với nước ngoài. Khi trả tự do cho một tù nhân lương tâm và tống xuất người đó ra nước ngoài, nhà nước thu được rất nhiều cái lợi: ký được một hiệp định kinh tế nào đó, đánh bóng hình ảnh “tôn trọng nhân quyền,” vô hiệu hóa một biểu tượng đấu tranh vì tự dọ, và phớt lờ tất cả các cải cách thể chế.

Tôi rất không thích bị coi là một món hàng để nhà nước trao đổi. Thay vì thế tôi muốn rằng nếu mình có đi tù thì giới hoạt động dân chủ phải là một lực lượng đàm phán với nhà nước, trong đó tập trung nhấn mạnh vào việc đòi thông qua luật bầu cử mới và luật tổ chức quốc hội mới. Bản án càng dài, xin các bạn càng tận dụng nó vào việc đàm phán và gây sức ép lên chính quyền Việt Nam, buộc chính quyền phải thực hiện các yêu cầu của chúng ta.

Nói cách khác, tôi không muốn có một phong trào kêu gọi chính quyền Việt Nam “trả tự do cho Trang.” Tôi muốn một phong trào xã hội rộng lớn, thúc đẩy việc “trả tự do cho Trang và thông qua luật bầu cử mới,” “trả tự do cho Trang và bảo đảm bầu cử tự do, công bằng,” v.v…

Tóm tắt mục (1), (2) và (3)

Nếu tôi bị bắt, tôi mong muốn các bạn làm truyền thông theo hướng vận động mỗi người, nếu ủng hộ tôi thì không cần làm gì nhiều, cũng không cần hô hào “tự do cho Trang,” mà chỉ cần truyền bá thông điệp sau:

“Tôi ủng hộ luật bầu cử mới và tôi đọc sách của Đoan Trang,” hoặc

“Tôi ủng hộ Đoan Trang nên tôi ủng hộ luật bầu cử mới và tôi đọc sách của Trang,” hoặc

“Yêu cầu tổ chức bầu cử tự do và công băng ở Việt Nam,” hoặc

“Ủng hộ ứng viên độc lập vào Quốc hội.”

Vài điểm xin các bạn lưu ý thêm:

1. Xin chăm sóc mẹ tôi giùm, đừng để mẹ tôi nghĩ là hai mẹ con đang đơn độc. Công an cũng đã đe dọa các anh trai và chị dâu tôi rất nhiều, xin bảo vệ họ.
2. Tôi sẽ không nhận tội, không xin khoan hồng, cho nên mọi điều công an nói hoặc làm mà có thể khiến dư luận tưởng như vậy thì đều là bịa đặt, lừa dối.
3. (Nhưng) tôi nhận hành vi: Tôi luôn khẳng định tôi là tác giả các cuốn “Chính Trị Bình Dân,” “Cẩm Nang Nuôi Tù,” “Phản Kháng Phi Bao Lực,” cũng như tất cả các sách và báo cáo khác tôi từng viết và để tên thật. Tôi cũng khẳng định là tôi luôn muốn xóa bỏ chế độ độc tài ở Việt Nam. Tôi muốn được mọi người nhắc đến như một người viết, luôn cố gắng để góp phần khai dân trí về các giá trị tự do, dân chủ và luôn đấu tranh để thay đổi xã hội.
4. Nếu có thể, xin vận động để tôi được nhận cây đàn guitar của tôi. Đối với tôi, đàn guitar quan trọng như Kinh Thánh đối với tín đồ Thiên Chúa Giáo.
5. Tôi không quan tâm đến số năm tù theo bản án, do đó tôi không cần luật sư bào chữa để giảm án- một điều hẳn nằm ngoài khả năng của các luật sư trong tình hình hiện nay ở Việt Nam. Thay vì thế, tôi mong các luật sư có thể làm một kênh truyển tải thông tin giữa tôi và mọi người bên ngoài.
6. Không ưu tiên tôi hơn các TNLT khác.
7. Nếu có vận động để trả tự do cho tôi, xin các bạn bắt đầu từ khoảng năm thứ 3 hoặc thứ 4 (tính từ thời điểm bị bắt), và xin hết sức lưu ý gắn mọi chiến dịch vận động với việc thực hiện các mục đích tôi đã nếu trên. Kịch bản lý tưởng là tôi được trả tự do mà vẫn ở Việt Nam (không bị tống xuất ra nước ngoài) và những mục đích tôi đề ra đều được hoàn thành.

Tôi không cần tự do cho riêng mình; nếu chỉ vậy thì quá dễ.

Tôi cần cái lớn hơn thế nhiều: Tự do, dân chủ cho cả Việt Nam.

Đó là một mục tiêu nghe có vẻ vĩ đại và xa vời, nhưng thật ra là khả thi, nếu có sự góp phần của tất cả các bạn.

Phạm Đoan Trang. (Ký tên)