Hôm 15/3/2019, trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài thu phí trở lại sau gần 3 tháng dừng thu phí, xả trạm.

Theo báo chí trong nước thì từ khi mở trạm thu lại vào sáng 15/3/2019 cho đến nay, tại BOT này không xảy ra tình trạng lái xe phản đối. Blogger Nguyễn Lân Thắng từ Hà Nội nhận xét về việc này:

“Thực sự đó là họ rút lui chiến thuật bởi việc phản đối trực diện bây giờ nó rất là nguy hiểm. Việc thò mặt ra BOT sẽ dễ bị lấy cớ gây rối trật tự công cộng rồi bắt giam, thậm chí họ đập phá xe, đánh người một cách ngang nhiên.

Khi các tài xế ra BOT Thăng Long- Nội Bài thực chất là họ nhử xem động thái mạnh của phía bên BOT cũng như phía bên công an như thế nào. Chắc họ sẽ theo một trình tự pháp lý để kiện những hành động sai trái đó, chứ bây giờ mà tiếp tục ra đó phản đối thì nó cũng rất là khó.”

Trước đó từ ngày 18/12/2018, một số tài xế ôtô đã dán biểu ngữ trên xe, tập trung tại BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài phản đối việc thu phí và yêu cầu chuyển trạm về tuyến tránh Vĩnh Yên. Hai ngày sau đó, trạm thu phí này đã mở barie liên tục vì tài xế và dân chúng tụ tập phản đối thu phí, cho rằng trạm đặt sai vị trí, thu phí vô lý với mức giá cao.

Cùng thời điểm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài bị lái xe tập trung phản đối năm ngoái, ba BOT khác cũng bị lái xe phản đối quyết liệt vì cho rằng nơi đặt trạm chưa hợp lý, đó là BOT Cai Lậy (Tiền Giang), Tân Đệ (Thái Bình), Mỹ Lộc (Nam Định).

Cho đến nay, BOT Tân Đệ đã bị tháo dỡ để đưa về tuyến đường tránh Đông Hưng.

Một số tài xế phản đối BOT đã bị bắt giam với tội gây rối trật tự. Một tài xế bị bắt giam gây phản ứng mạnh mẽ trong công luận là ông Hà Văn Nam, tài xế ở tỉnh Thái Bình bị bắt tạm giam theo thông báo của Cơ quan cảnh sát điều tra huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, do Thượng tá Nguyễn Kim Cương ký hôm 5/3/2019.

Hôm 18/3/2019, một nhóm luật sư đã tham gia buổi hỏi cung tại trại tạm giam. Luật sư Hà Huy Sơn, một người trong nhóm luật sư cho RFA biết:

“Tôi cùng bốn luật sư khác tham gia buổi hỏi cung của điều tra viên hỏi cung anh Hà Văn Nam. Tôi chỉ là người dự cung chứ không phải được gặp riêng. Tình hình sức khỏe và tinh thần anh Hà Văn Nam tốt. Anh nói rằng anh không bị đánh đập, không bị ép cung, mớm cung.

Người ta khởi tố anh Nam theo khoản 2 điều 381, tức tội gây rối trật tự công cộng. Còn nội dung buổi hỏi cung thì theo luật quy định chúng tôi không được phép thông tin, không được phép tiết lộ.”

Thực sự đó là họ rút lui chiến thuật bởi việc phản đối trực diện bây giờ nó rất là nguy hiểm. Việc thò mặt ra BOT sẽ dễ bị lấy cớ gây rối trật tự công cộng rồi bắt giam, thậm chí họ đập phá xe, đánh người một cách ngang nhiên. - Nguyễn Lân Thắng

Bà Trần Thị Nhài, vợ ông Hà Văn Nam nêu ra văn bản mới nhất của Công ty Cổ phần BOT Phả Lại thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Giao Thông vận tải tại văn bản số 1619/BGTVT hôm 26/2/2019. Theo đó những người dân thuộc địa phận xã Đức Long, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh sẽ được miễn phí khi qua BOT Phả Lại.

Bà cho rằng đây là điều ông Hà Văn Nam đứng lên đòi quyền lợi cho người dân và đã có kết quả. Bà khẳng định chồng bà vô tội:

“Hôm 15/3 vừa rồi đã có văn bản thông báo của BOT Phả Lại đã miễn phí cho người dân của hai xã quanh trạm này. Đó chính là nội dung anh Nam từng làm việc với đại diện của BOT Phả Lại hôm 31/12/2018 mà bị quy chụp là gây rối. Tức là kết quả đã có rồi. Chồng em đòi quyền lợi cho người dân, người dân được nhận quyền lợi rồi thì chồng lại bị quy chụp như thế. Mình chỉ đấu tranh đòi quyền lợi rất chính đáng bình thường thôi.

Rất nhiều người dân bức xúc chuyện như vậy nhưng họ không dám nói, hơn nữa họ cũng không biết nói như thế nào. Anh Nam nhà em đứng lên đòi quyền lợi cho người dân nên người dân ủng hộ và lên tiếng cho anh.

Trong lòng người dân thế nào thì họ biểu hiện vậy thôi. Em chỉ biết anh Nam nhà em vô tội thôi.”

Các lực lượng an ninh tại BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài. Courtesy of baomoi

Hôm 9/3/2019, Tổ chức Ân xá Quốc tế ra thông cáo báo chí yêu cầu nhà chức trách Việt Nam “phải trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện đối với nhà bảo vệ nhân quyền Hà Văn Nam, người bị bắt và cáo buộc “gây rối trật tự công cộng” vì những hoạt động ôn hòa của ông ấy.”

Ân xá quốc tế xem cáo buộc chống lại ông Hà Văn Nam là có động cơ chính trị, vì nó chỉ liên quan đến việc ông ấy thực hành ôn hòa quyền con người như một người làm chiến dịch chống tham nhũng và đòi công lý.

Từ sáng ngày 15/3/2019, ngay khi BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài thu phí trở lại, Đội CSGT số 15 được huy động phối hợp với các đơn vị cảnh sát cơ động, cảnh sát phòng cháy chữa cháy, công an huyện Sóc Sơn và các lực lượng chức năng khác tại cơ sở, trực suốt ngày đêm tại trạm để đảm bảo an ninh trật tự.

Chồng em đòi quyền lợi cho người dân, người dân được nhận quyền lợi rồi thì chồng lại bị quy chụp như thế. Mình chỉ đấu tranh đòi quyền lợi rất chính đáng bình thường thôi. - Trần Thị Nhài

Ông Nguyễn Lân Thắng nhận định việc này là trái pháp luật:

“Chuyện đấy đương nhiên là trái pháp luật. Từ trước đến nay không phải chỉ riêng chuyện BOT mà chuyện thu hồi cưỡng chế đất đai cho các khu công nghiệp hay khu đô thị, thì việc họ sử dụng công an hay quân đội cưỡng chế đất đai hay cưỡng chế đóng những dịch vụ người ta không sử dụng.”

Ông nhận xét sở dĩ có chuyện công an hay quân đội tham gia vào những việc dân sự này là do nhận thức quyền của người dân còn hạn chế nên họ không có những phản ứng và phản đối mạnh mẽ thích hợp. Bên cạnh đó là với cách tuyên truyền một chiều của hệ thống truyền thông Việt Nam, những người trong hệ thống công quyền bên công an hay quân đội không nghĩ rằng mình đã sai khi thực hiện việc cưỡng chế người dân như vậy.

Trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài ra đời bởi Dự án xây dựng quốc lộ 2 được Chính phủ phê duyệt và Bộ Giao thông ký kết với Công ty cổ phần BOT Vietracimex 8 theo hình thức BOT, có giá trị quyết toán đầu tư là 505 tỷ đồng, hoạt động từ ngày 28/12/2010.

BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài dùng nguồn thu với thời gian 16 năm 10 tháng để hoàn vốn cho dự án trên.

Giữa năm 2018, UBND Hà Nội đã kiến nghị Bộ Giao thông xóa bỏ trạm thu phí này. Bộ Giao thông từng hai lần kiến nghị Chính phủ bỏ trạm nhưng Chính phủ yêu cầu tiếp tục thu phí theo đúng nội dung hợp đồng đã ký kết với nhà đầu tư.
Theo RFA