Tại Philippines, Obama cảnh cáo Trung Quốc một lần nữa về việc dùng võ lực ở Biển Đông

Theo hãng tin Pháp AFP, Tổng thống Mỹ đã tranh thủ bài phát biểu trước các binh sĩ Mỹ và Philippines tại Manila, để bày tỏ thái độ hết sức quan ngại trước các tranh chấp lãnh hải ngày càng gay gắt giữa Bắc Kinh và các đồng minh của Washington trong khu vực.

 Ông Obama đánh giá : « Các quốc gia và dân tộc có quyền được sống trong an ninh và hòa bình, với chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ được tôn trọng » và « Luật pháp quốc tế phải được tuân thủ, quyền tự do hàng hải phải được bảo đảm và các hoạt động thương mại không thể bị cản trở ».

Trên cơ sở đó, Tổng thống Mỹ khẳng định rằng : « Các tranh chấp phải được giải quyết một cách hòa bình chứ không phải là bằng các hành động hăm dọa hay sử dụng võ lực ».

Tuyên bố trên đây không có gì mới so với quan điểm từng được Hoa Kỳ nhắc đi nhắc lại nhiều lần, nhưng mang một ý nghĩa đặc biệt mạnh mẽ khi được chính Tổng thống Mỹ nói lên và ngay tại Philippines, nước đồng minh của Hoa Kỳ, đang bị Trung Quốc hùng mạnh hơn nhiều chèn ép tại Biển Đông.

Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền trên gần như toàn bộ Biển Đông, và Philippines hiện là quốc gia bị Bắc Kinh lấn lướt dữ dội nhất trong số bốn nước Đông Nam Á có tranh chấp biển đảo với Trung Quốc, bao gồm Việt Nam, Malaysia và Brunei.

Trong thời gian gần đây, Hoa Kỳ đã tăng cường giúp đỡ Philippines – vốn có một quân đội thuộc diện yếu nhất trong khu vực – trong lãnh vực quốc phòng và quân sự, một hậu thuẫn được cụ thể hóa thêm một mức với việc ký kết một thỏa thuận vào hôm qua tại Manila, cho phép quân đội Mỹ hiện diện nhiều hơn trên lãnh thổ Philippines.

Vào hôm nay, Tổng thống Obama đã tìm cách trấn an thêm đồng minh Philippines khi xác định trở lại rằng Washington sẽ sát cánh bên cạnh Manila trong trường hợp bị nước khác tấn công, đúng theo khuôn khổ Hiệp ước Phòng thủ chung Mỹ-Philippines năm 1951.

Tổng thống Mỹ tuyên bố : « Hiệp ước này có nghĩa là hai quốc gia chúng ta cam kết, và tôi trích dẫn, ‘quyết tâm chung của chúng ta để bảo vệ nhau trước các cuộc tấn công vũ trang đến từ bên ngoài' ».

Ông Obama đồng thời cảnh cáo : « Bất kỳ một kẻ xâm lược tiềm tàng nào không nên có ảo tưởng rằng một trong hai nước sẽ đơn độc. Nói cách khác, lời cam kết bảo vệ Philippines được bọc trong thép. Hoa Kỳ sẽ tôn trọng cam kết đó vì các đồng minh sẽ không bao giờ phải đơn thân độc mã ».

Điểm duy nhất trong tuyên bố đanh thép trên đây của ông Obama có thể khiến nước chủ nhà thất vọng, đó là việc Tổng thống không đề cập cụ thể đến khả năng giúp đỡ Philippines nếu xung đột xẩy ra trong khu vực Biển Đông đang tranh chấp, trái với mong muốn của Manila.

Đây là điểm khác với trường hợp Nhật Bản. Tại Tokyo, ông Obama cũng đã cam kết hậu thuẫn Nhật Bản, nhưng đã nói rõ rằng quần đảo Senkaku đang bị Trung Quốc nhòm ngó được « bao bọc » trong hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Nhật.